صحیح مسلم بن حجاج قشیریکتاب صحیح یا الجامع الصحیح تألیف ابو الحسین مسلم بن حجاج قشیری نیشابوری می‌باشد. ۱ - معرفی مسلم بن حجاجمسلم بن حجّاج نیشابوری، متوفای ۲۶۱، در حلقه درس بخاری حاضر می‌شده و از شاگردان اوست. ۲ - اخراج مسلم از نیشابورهنگامی که بخاری از نیشابور اخراج شد، مسلم نیز به تبع استادش و به جرم فساد در عقیده از شهر اخراج گردید. [۱]
تذکرة الحفّاظ، ۲، ص۵۸۹، شماره۹۶۱۳.
[۲]
وفیات الأعیان، ج۵، ص۱۹۴، شماره۷۱۷.
۳ - مطرود بودن مسلمبنابراین مسلم نیز در عصر خود نزد عالمان بزرگ سنّی مطرود و مردود بوده است. ۴ - معرفی کتاب صحیحمحمد بن ماسرجی می‌گوید: از مسلم شنیدم که گفت: کتاب صحیح را از میان سیصد هزار حدیث که خود شنیدم، فراهم آوردم. صحیح مسلم پس از صحیح بخاری معتبرترین کتاب نزد اهل سنت است. و بنا به نقل ابن کثیر عالمان در غرب جهان اسلام و ابو علی نیشابوری در شرق جهان اسلام صحیح مسلم را حتی بر صحیح بخاری ترجیح می‌دهند. [۶]
مقدمه ابن صلاح، ص۲۰.
شمار روایات صحیح مسلم ۷۲۷۵ روایت و با حذف مکررات ۳۰۱۸ روایت است. ۵ - خدشه علمای اهل سنت به کتاب مسلمهمچنین برخی از علمای اهل سنّت به کتاب مسلم خدشه وارد کرده‌اند؛ با این وجود، برخی دیگر کتاب مسلم را بر کتاب بخاری مقدم دانسته‌اند و برای صحیح مسلم مقاماتی ذکر کرده‌اند. حافظ ابوعلی نیشابوری ـ که از محدّثین بزرگ اهل سنّت است ـ در مورد کتاب مسلم می گوید: ما تحت أدیم السماء کتاب أصحّ من کتاب مسلم؛ [۷]
مقدّمة فتح الباری، ج۱۰.
[۹]
سیر أعلام النبلاء، ج۱۶، ص۵۵.
در زیر آسمان کتابی صحیح‌تر از کتاب مسلم وجود ندارد.۶ - نظر مغاربه و ابن حزم در مورد کتاب مسلمبه اعتقاد بزرگان مغاربه و ابن حزم اندلسی، کتاب مسلم بر کتاب بخاری مقدّم است. [۱۰]
تذکرة الحفّاظ، ج۲، ص۵۸۹.
[۱۱]
إرشاد الساری، ج۱، ص۳۸.
[۱۲]
شرح صحیح مسلم، ج۱، ص۱۴.
[۱۳]
سیر أعلام النبلاء، ج۱۲، ص۵۶۶.
۷ - شروح کتاب صحیحشرح صحیح مسلم بن حجاج از نووی (م ۶۷۷) الدیباج علی صحیح مسلم بن الحجاج از جلال الدین سیوطی (م ۹۱۱) ۸ - مقایسه ای میان صحیح مسلم با صحیح بخاریگرچه مسلم نیز بسان بخاری روایات را در صورت برخورداری از شرائطی، صحیح دانسته و در کتاب خود آورده است، امّا در برخی از شرائط با بخاری هماهنگ نیست. مثلاً بخاری در نقل حدیث همزمانی راوی با شیخ حدیث و ملاقات آن دو را شرط می‌داند، اما مسلم همزمانی را کافی دانسته و ملاقات را لازم نمی‌داند. از سوی دیگر ملاک‌های توثیق از نگاه بخاری و مسلم یکسان نیست. بدین خاطر مسلم روایات برخی از راویان را آورده که بخاری از ذکر آنها اجتناب کرده است. از سوی دیگر صحیح مسلم را از جهاتی که بیشتر به ساختار و چینش روایات مربوط است بر صحیح بخاری ترجیح داده‌اند هر چند بخاری از جهت غوص در دانش حدیث و گسترش آگاهی در این زمینه و نیز بهره‌مندی بیشتر از بزرگان حدیث بر مسلم برتری دارد، چنان که مقام استادی او بر مسلم، برتری او را تقویت کرده است. [۱۴]
شرح مسلم، ج۱، ص۱۱.
[۱۵]
شرح مسلم، ج۱، ص۲۲.
[۱۶]
اصول الحدیث، ص۳۱۶-۳۱۸.
[۱۷]
اضواء علی السنة المحمدیه، ص۳۲۲-۳۳۹.
۹ - پانویس
۱۰ - منبعسایت اندیشه قم سایت آیت‌الله میلانی رده‌های این صفحه : حدیث شناسی | صحاح سته | کتاب شناسی اهل سنت | کتب حدیثی اهل سنت | منابع حدیثی اهل‌سنت
|